Cruciaal proces
Talloze planten, paddenstoelen en dieren die in onze gebieden leven, zijn afhankelijk van grote en soms ook kleine grazers. Zonder deze grazers zouden veel waardevolle gras- en struweellandschappen al snel dichtgroeien tot ruigte en een soortenarmer bos. Daarnaast zijn veel soorten afhankelijk van de mest of van de kadavers van deze grazers. Begrazing wordt dan ook als een van de belangrijkste natuurlijke processen gezien om ecosystemen optimaal te laten functioneren.
Het Zeeuwse Landschap past natuurlijke begrazing toe in de Slikken van de Heen, Plaat van de Vliet en Oranjezon. Het kuddebeheer besteden we hier uit aan stichting Free Nature. Op basis van intensieve monitoring van flora en fauna én de gezondheid van de dieren besluiten we jaarlijks gezamenlijk hoe we de kuddes verder willen laten ontwikkelen. Door te sturen op basis van de dichtheden en type grazer streven we naar de meest ideale omstandigheden voor flora en fauna.
Konikspaard
Konikspaarden vind je in Oranjezon, Slikken van de Heen en Plaat van de Vliet. Ze vervullen een belangrijke rol door, met name in de herfst en winter, taaie grassen zoals duinriet kort af te grazen. Hiervoor in de plaats komen dan soortenrijkere vegetaties. Paarden eten ook graag boombast. Na een storm trekken de koniks van de Slikken van de Heen massaal het bos in en eten zich dan helemaal vol met de bast van de omgevallen boswilgen.
Wisent
Wisenten lopen in de Slikken van de Heen en de Plaat van de Vliet. Ze knakken graag jonge boompjes af en schillen oudere bomen, waardoor het ecologisch zo waardevolle halfopen landschap intact blijft. Verder zijn het echte snoepers en is het effect op de graslanden daardoor subtiel. Ze zijn dol op reuzenberenklauw en voorkomen zo dat deze invasieve exoot een gebied overgroeit.
Rode Geus
Rode geuzen lopen in de Slikken van de Heen en Plaat van de Vliet. Met hun hoorns breken zij vakkundig takken en twijgen en snoeien aldus het bos. Zo eten de rode geuzen opvallend veel van houtige gewassen. Net als de wisent zijn rode geuzen dol op reuzenberenklauw.
Waterbuffel
Waterbuffels worden ingezet voor schorverjonging. Je vindt ze in Saeftinghe (Schor van Baalhoek) en van november tot april in Vlaamse natuurgebieden van het Grenspark Groot Saeftinghe. Waterbuffels zijn echte bulketers en eten graag vezelrijk voer. Uit een pilot in Saeftinghe blijkt dat ze veel riet, heen en zeekweek eten. Daarvoor in de plaats ontstaan soortenrijkere zoutvegetaties.
Rund
Runderen van boeren zijn onze favoriete grazers voor kleine natuurgebieden en gebieden die niet geschikt zijn voor jaarrond begrazing. Hun graasgedrag pakt positief uit voor de vegetatie.
Schaap
Van oudsher grazen er schapen op de Zeeuwse dijken, duinen, schorren en op de zandgronden in de grensstreek. Voorheen was dat vooral onder de begeleiding van een herder, maar vandaag de dag staan ze veelal binnen rasters. We zetten ze met name in voor bestrijding van Amerikaanse vogelkers. Een enkele keer gebruiken we ze ook om in de herfst en winter verruigde vegetaties kort af te grazen.
Kleine grazers
Ook kleine grazers kunnen grote effecten hebben op de natuurgebieden. Zo zijn in onze vochtige graslanden en schorren hazen alsmede grazende eenden en ganzen van groot belang. In duinen vervullen bijvoorbeeld konijnen een belangrijke ecologische rol. Ze houden het gebied open en zorgen voor nestgelegenheid voor bergeenden, tapuiten en insecten.