Naar overzicht
Introductie
Agrarische bedrijven zijn steeds groter geworden om zich staande te houden tijdens de economische veranderingen. Als gevolg worden akkers steeds intensiever gebruikt: akkerranden met grassen en kruiden worden omgeploegd en de omringende hagen zijn gerooid zodat er zoveel mogelijk land bebouwd kan worden.
Hierdoor is het leefgebied van akkervogels zoals de patrijs en veldleeuwerik in snel tempo afgenomen. Veilige nestplekken zijn bijna niet meer te vinden, insectenrijke planten voor de opgroeiende kuikens zijn verdwenen en voldoende wintervoedsel voor de volwassen vogels is er ook niet meer. De resultaten hiervan zijn ook zichtbaar op de akkers in Zeeland.
Om hier verandering in te brengen is Stichting Het Zeeuwse Landshap samen met internationale partners het Partridge-project gestart.
Waarom
Vroeger zagen we veel vaker patrijzen, veldleeuweriken, graspiepers en andere akkervogels wegduiken in de stoppels van het reeds geoogste tarweveld. Vooral het aantal patrijzen gaat erg snel achteruit. In de afgelopen 50 jaar is de populatie patrijzen afgenomen met meer dan 95%! Om akkervogelpopulaties te beschermen en herstellen zet Het Zeeuwse Landschap samen met internationale partners binnen het Partridge project in om deze populaties te beschermen en herstellen. Onze focus ligt hierbij vooral op Zeeland.
Hoe
Samen met de projectpartners worden 10 gebieden van minimaal 500 hectare akkerland anders ingericht. Binnen deze gebieden gaan de betrokken boeren samen met de partners aan de slag met de volgende maatregelen:
- Zomergraan en graszaad telen;
- Latere maaidata
- Ruigteranden laten staan
- Overhoeken
- Flora akkers
- Strokenteelt
- Bloemenblokken
- Keverbanken
- Kruidenrijke akkerranden inrichten;
- Graanstoppels laten overwinteren;
- Hagen van meidoorn, liguster en roos aanplanten om voedsel- en schuilgelegenheden te creëren.
Binnen Nederland liggen deze gebieden in West Brabant (Land van Heusden en Altena) en op Schouwen-Duiveland in Zeeland. Het project wordt in Brabant geleid door Het Brabants Landschap en in Zeeland door Het Zeeuwse Landschap, in samenwerking met Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Op Schouwen-Duiveland ligt het gebied in de omgeving Stolpweg bij Burgsluis. Hier zijn negen enthousiaste agrariërs opzoek naar ruimte voor akkervogels binnen hun bedrijfsvoering.
Ecologen en vrijwilligers inventariseren de gebieden regelmatig. Tijdens deze inventarisatie houden ze in de gaten wat het effect van de maatregelen is op de populaties en worden de veranderingen in het gebied in kaart gebracht.
Partners
Vogelbescherming Nederland, Het Brabants Landschap, Stichting Landschapsbeheer Zeeland en Het Zeeuwse Landschap zetten zich, samen met de betrokken boeren, in om te laten zien dat de akkervogels te helpen, met de patrijs als boegbeeld. Samen met (natuur)organisaties in Engeland, Schotland, België, Duitsland en Denemarken is er Onder de noemer ‘Partridge’ (Patrijs) in 2016 een subsidieaanvraag ingediend bij de Europese Unie en Provincie Zeeland. Deze is toegezegd en in 2020 verlengd tot medio 2023. Door deze verlenging kunnen we extra informatie verzamelen over de effecten van de maatregelen.
Tijdens het project hebben ook landbouwers, collectieven voor agrarisch natuurbeheer, wildbeheereenheden en vogelwerkgroepen zich aangesloten. De toekenning van Partridge geeft ook een sterke impuls aan het sinds 2015 lopende project ‘Boeren voor Akkervogels’ waarin we samen met boeren op Schouwen op zoek gaan naar ruimte voor akkervogels.
Resultaten
Tijdens het project is door de toename (+13,08%) van maatregelen het landschap geschikter gemaakt voor de patrijs. Door deze maatregelen is een positief effect op de biodiversiteit ontstaan. In het zesde jaar zijn 1,5 tot 5 keer zoveel broedparen waargenomen van vogels zoals de veldleeuwerik, grasmus, putter, gele kwikstaart, graspieper en kneu. Het aantal patrijzen is stabiel gebleven.
De toename van wintervoedsel heeft een positief effect op het aantal zaadetende vogels die in de gebieden overwinteren. Ook is er een duidelijk verschil te zien in de positieve invloed van maatregelen door het demonstratiegebied te vergelijken met het referentiegebied (zonder maatregelen met dezelfde monitoring). Niet alleen de biodiversiteit laat positieve resultaten zien. Ook de samenwerkingen in de regio tussen verschillende organisaties is versterkt. De mogelijkheden voor toekomstige projecten om deze samenwerkingen voort te zetten wordt nu onderzocht.
Meer weten?
In Zeeland werkten Het Zeeuwse Landschap samen met Landschapsbeheer Zeeland aan het project. Heb je nog vragen? Neem dan contact op met Suzanne van de Straat van Het Zeeuwse Landschap of Jimmy Pijcke van Landschapsbeheer Zeeland.
Op de Interreg website zijn de rapporten met PARTRIDGE resultaten te vinden via: https://northsearegion.eu/partridge/output-library/
Projecten landelijk gebied
Het Zeeuwse Landschap is ook betrokken bij andere projecten om de akkervogels in Zeeland te redden. Meer informatie over de andere projecten vind je hier: Programma Natuur & Landbouw.
Wil je het gebied in Burghsluis een keer bezoeken? Er zijn regelmatig excursies. Houd onze activiteitenagenda in de gaten. Wanneer je graag een groepsexcursie wil, kan deze ook aangevraagd worden.
