De hoeveelheid stikstof die neerslaat in Zeeland is te hoog. Het gevolg hiervan is dat de natuurkwaliteit in het landelijk gebied en de duinen hard achteruitgaat. Zeeland heeft in tegenstelling tot andere provincies veel last van stikstof vanuit het buitenland en van zee. Deze stikstof slaat ook neer in de Zeeuwse natuur en veroorzaakt daarmee problemen. Het Zeeuwse Landschap pleit daarom voor zowel een internationale, nationale als regionale aanpak van de stikstofproblematiek. Aanpak van de depositie van stikstof moet daarin centraal staan, samen met natuurherstel. Het Zeeuwse Landschap volgt de actuele discussie met betrekking tot het Nationaal Programma Landelijk Gebied dan ook nauwgezet.
Is er echt een probleem met stikstof in de natuur?
Al decennia weten we dat stikstofverbindingen, zoals ammoniak maar ook stikstofoxiden (NOx), een bemestend en verzurend effect hebben op natuur. Wetenschappelijk onderzoek en monitoring bevestigen dit. Hierdoor verdwijnen zeldzame planten en dieren. Tegelijkertijd komen er meer algemene soorten voor terug, zoals grassen, brandnetels en bramen. Let wel: het gaat hier dus niet om de stikstof die 78% inneemt van de lucht die wij inademen, maar om verbindingen van deze stof.
We zien de gevolgen van deze stikstofdepositie dagelijks in onze gebieden, ook als ze niet geclassificeerd zijn als stikstofgevoelig. Zo moeten we steeds vaker maatregelen nemen om de negatieve gevolgen hiervan tegen te gaan. Denk daarbij aan het afplaggen van de duinen bij Oranjezon, extra maaien om het vergrassen van kruidenrijke vegetaties en onze bloemdijken tegen te gaan en het frequenter snoeien van knotbomen (eens per 4 jaar in plaats van het vroegere eens per 6 jaar).
De laatste jaren helpt de Europese bescherming van Natura2000-gebieden om de natuur tegen deze stikstofverbindingen te beschermen. Deze schrijft voor dat de neerslag van de stikstofverbindingen fors naar beneden moet. De aanpak van de problemen is echter al zolang uitgesteld of vertraagd dat de rechter inmiddels een streep heeft gezet door alle projecten die extra stikstofneerslag veroorzaken totdat er een structurele oplossing is. De noodzaak om te werken aan stikstof is ook bevestigd door Johan Remkes in het rapport “Wat wel kan – Uit de impasse en een aanzet voor perspectief”: Dit adviesrapport geeft aan dat het kabinet nu écht moet doorpakken met natuurherstel, waaronder de reductie van stikstof, waarbij landbouw wel perspectief blijft houden.
Standpunt Het Zeeuwse Landschap
Het standpunt van Het Zeeuwse Landschap is samen te vatten in de volgende vijf punten:
-
Een gezonde natuur vormt de basis voor een goede landbouw én van een gezonde leefomgeving;
-
De neerslag (depositie) van stikstof in Zeeland moet stevig naar beneden, waarbij elke sector een grote bijdrage levert. Ook onze buurlanden moeten werk maken van het verminderen van de stikstofuitstoot;
-
De stikstofdepositie moet niet alleen in Natura2000-gebieden naar beneden maar ook in het Natuurnetwerk Zeeland om de Zeeuwse natuur te beschermen én onze leefomgeving gezond te houden;
-
Om de stikstofdepositie naar beneden te brengen én andere natuurdoelen te halen is er per regio een gebiedsgerichte aanpak nodig, waarbij gestreefd wordt naar het behalen van alle gebiedsdoelen, dus ook de doelen op het gebied van biodiversiteit (inclusief Natura2000), klimaat, waterkwaliteit, zoetwaterbeschikbaarheid, woningbouw en recreatie;
-
Het is belangrijk dat er in Zeeland perspectief blijft voor een rendabele landbouw: alle Zeeuwen leven tenslotte in een bijzonder (agrarische) cultuurlandschap, waar boeren naast voedselproductie een belangrijke taak hebben als beheerder van het landschap. We verwachten dat het wel nodig gaat zijn om een deel van de huidige intensieve landbouw door te ontwikkelen naar extensievere landbouw, met een aantrekkelijk landschap en een goede biodiversiteit.
